كولیت اولسرو عبارت است از یك بیماری التهابی مزمن و جدی روده بزرگ كه طی آن در روده بزرگ زخم هایی به وجود می آید و بیمار دچار اسهال خونی می شود. نواحی زخمی التهاب نیز دارند و ممكن است آبسه هایی در بافت دیواره داخلی روده بزرگ پدید آورند. امكان دارد كولیت اولسرو با بعضی از عفونت های باكتریایی روده بزرگ اشتباه گرفته شود. این بیماری در هر سنی و در هر دو جنس می تواند رخ دهد، اما در خانم های 40-15 ساله شایع تر است .
علایم شایع
علایم اولیه عبارتند از:
درد در سمت چپ شكم كه با اجابت مزاج بهتر می شود.
دوره های اسهال خونی همراه با مخاط ، كه بین آنها بیمار علامتی ندارد. علایم به هنگام حمله حاد عبارتند از:
افزیش اسهال خونی (تا 20-10 بار اجابت مزاج در روز)
دل پیچه و درد شدید در اطراف راست روده
عرق ریزش
تهوع
بی اشتهایی و كاهش وزن
كم آب شدن بدن
نفخ شكم
تب حتی تا حد 40 درجه سانتیگراد
علل
ناشناخته است . عوامل ژنتیكی ، عفونی ، ایمنی ، و روانی همگی پیشنهاد شده اند.
عوامل افزایش دهنده خطر
سابقه خانوادگی كولیت اولسرو
پیشگیری
روشی خاصی برای پیشگیری وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار
گاهی با جراحی خوب می شود. اما اگر نتوان آن را با جراحی خوب كرد، علایم آن را می تواند با درمان كنترل كرد.
عوارض احتمالی
خونریزی به حدی كه زندگی را در خطر اندازد، گسترش زخم در تمام ضخامت دیواره روده بزرگ ، یا التهاب پرده پوشاننده حفره شكم (همگی به هنگام حمله حاد)
سوءتغذیه ، تحلیل رفتن بدن ، یا ناتوانی مزمن
التهاب مفاصل ، چشم ها، و پوست
سرطان روده بزرگ ؛ خطر بروز سرطان روده بزرگ در كسانی كه كولیت اولسرو دارند بیشتر است .
مسمومیت خون كه زندگی را به خطر می اندازد.
درمان
اصول كلی
– امكان دارد آزمایشات تشخیصی شامل موارد زیر باشد: آزمایش مدفوع و خون ؛ عكس برداری از روده بزرگ با تنقیه باریم و اشعه ایكس ؛ سیگموییدوسكوپی (روش برای بررسی راست روده و قسمت پایینی روده بزرگ ) با وسیله ای كه سر آن منبع نوع قرار دارد)؛ و نمونه برداری از دیواره داخلی روده بزرگ
– درمان با توجه به شدت و وسعت التهاب ، پاسخ به درمان های قبلی ، و تأثیر بیماری بر زندگی فرد انجام می گیرد. روش های درمانی عبارتند از: تجویز دارو؛ جراحی برای برداشتن روده بزرگ دچار بیماری ؛ و پرهیزهای غذایی
– بستری شدن در بیمارستان به هنگام بروز دوره های اسهال خونی شدید
– برای كاهش دل پیچه ، می توان یك شیشه آب داغ ، حوله گرم و مرطوب ، یا یك بالش گرم را روی شكم گذاشت .
داروها
از آسپیرین استفاده نكنید. این دارو باعث افزایش خطر خونریزی می شود.
داروی ضداسهال برای علایم خفیف
سولفاسالازین یا داروهای مشابه برای علایم متوسط
تنقیه دارو
داروهای كورتیکواستروئیدی برای موارد شدید
داروهای سركوب كننده ایمنی برای بیماری مزمن
فعالیت
به هنگام حمله حاد بیماری ، استراحت در رختخواب ممكن است ضروری باشد. البته به محض رو به بهبود گذاشتن علایم ، فعالیت عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
ممكن است نیاز به مصرف مكمل های ویتامینی و معدنی وجود داشته باشد.
اگر دل پیچه دارید، سبزیجات و میوه ها را به صورت كنسرو یا كمپوت مصرف كنید. از خوردن سبزیجات و میوه های خام خودداری كنید.
اگر اسهال وجود دارد، باید از خوردن غذاهای پرفیبر و مواد تحریك كننده روده (غذاهای پر ادویه ، كافئین و الكل ) خودداری شود.
امكان دارد نیاز به مصرف آهن وجود داشته باشد.
اگر دچار عدم تحمل به لاكتوز هستید، از خوردن محصولات لبنی خودداری كنید.
در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان علایم كولیت اولسرو را دارید.
– اگر شما دچار تب و لرز شوید.
– اگر دفعات اجابت مزاج یا خونریزی زیاد شود.
– اگر شكم متسع شود.
– زردی چشم ها و پوست و تیره شدن ادرار
– اگر استفراغ شروع شود یا درد شكم افزایش یابد.